[iCheck đồng hành] Bưởi Phúc Trạch và hành trình chuyển đổi số để giữ thương hiệu “Đệ nhất danh quả”
Bưởi Phúc Trạch là giống bưởi đặc sản của huyện miền núi Hương Khê (Hà Tĩnh), được coi là “Đệ nhất danh quả” của tỉnh. Năm 2012, Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục đặc sản “Bưởi Phúc Trạch” của tỉnh Hà Tĩnh được công nhận vào Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam theo bộ tiêu chí công bố giá trị đặc sản Việt Nam. Tiếng tăm của bưởi Phúc Trạch không còn nằm ở trong tỉnh, trong khu vực Bắc Trung bộ mà đã vươn xa ra cả nước. Chính hiệu quả mà cây trồng này đem lại rất lớn nên nhiều địa phương như: huyện Can Lộc, Thạch Hà, Vũ Quang, Kỳ Anh… (Hà Tĩnh); Tuyên Hóa (tỉnh Quảng Bình) đổ xô trồng bưởi Phúc Trạch. Nhưng chỉ sản phẩm trồng trên đất Hương Khê (Hà Tĩnh) được bảo hộ “đặc sản”, còn trồng ở các vùng đất khác chất lượng chưa được đánh giá. Được biết Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chính thức cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch từ năm 2004. Gần đây nhất, sản phẩm bưởi Phúc Trạch của huyện Hương Khê được Liên minh châu u (EU) công nhận là 1 trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020.
Tuy nhiên, cái khó cho người tiêu dùng là không biết cách phân biệt đâu là bưởi từ đất Hương Khê, đâu là quả từ vùng khác, bởi tất cả đều là giống bưởi Phúc Trạch, hình thái giống nhau. Lợi dụng điều này, một số thương lái ở Hương Khê sang tỉnh Quảng Bình hoặc xuống huyện Can Lộc, Thạch Hà… (Hà Tĩnh) mua 1 – 2 vườn bưởi đem về trộn với bưởi Phúc Trạch sau đó bán ra thị trường. Đứng trước vấn đề này, tỉnh Hà Tĩnh đã và đang khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh triển khai thực hiện chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc trên cây bưởi Phúc Trạch. Bởi việc thực hiện truy xuất nguồn gốc và dán tem truy xuất lên sản phẩm, sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận thông tin về nhà vườn, vùng trồng, điều kiện canh tác, thông tin chi tiết của sản phẩm. Từ đó người mua bưởi sẽ có cơ sở để lựa chọn sản phẩm theo đúng vùng sản xuất.
Hiểu rõ tầm quan trọng của việc triển khai truy xuất nguồn gốc nông sản, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh phối hợp với Công ty Cổ phần iCheck – đơn vị tiên phong cung cấp dịch vụ truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm, thực hiện các công tác quan trọng như xây dựng hệ thống cổng thông tin sản phẩm (https://buoiphuctrach.gov.vn/) kết hợp xúc tiến thương mại, tập huấn, đào tạo bà con nông dân khai báo và quản lý dữ liệu sản phẩm…
Theo đó iCheck là đơn vị cung cấp hệ thống truy xuất nguồn gốc theo tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế GS1 và tài khoản cho từng nhà vườn để ghi chép các hoạt động sản xuất như: xuống giống, bón phân, xử lý dịch hại, chăm sóc cây trồng vật nuôi, thu hoạch, sản xuất, chế biến, đóng gói…. Từ đó thông tin về quy trình sản xuất sẽ được công khai trên hệ thống, người tiêu dùng chỉ cần quét mã QR gắn với hệ thống này là có thể xem trực tiếp hình ảnh, thông tin đầy đủ về nhà vườn, điều kiện canh tác, thông tin chi tiết của sản phẩm. Nhờ vậy, bà con có thể chứng minh chất lượng, khẳng định nguồn gốc sản phẩm là bưởi Phúc Trạch “chính hãng”.
Bên cạnh đó, minh bạch thông tin về nguồn gốc xuất xứ trái bưởi cũng là tiền đề đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm bưởi Phúc Trạch thông qua sàn thương mại điện tử. Đây còn được coi là cách tốt nhất để loại bỏ khâu trung gian, giúp nông sản ổn định về giá, không bị thương lái thao túng. Đặc biệt đối với được sản phẩm được công nhận chỉ dẫn địa lý như bưởi Phúc Trạch, thực hiện truy xuất nguồn gốc còn giúp loại trừ những mặt hàng thuộc cùng một khu vực địa lý nhưng không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng. Được biết minh bạch thông tin về nguồn gốc xuất xứ trái bưởi cũng là tiền đề đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm bưởi Phúc Trạch trên các sàn TMĐT. Hiện sản phẩm này đã có mặt tại các gian hàng trái cây Việt trên nhiều sàn thương mại điện tử lớn như Voso.vn (Viettel), Postmart.vn (Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam), Sendo (Cổ phần Công nghệ Sen Đỏ), Hatiplaza.com (Sàn thương mại điện tử Hà Tĩnh).
Với những lợi ích thiết thực hỗ trợ bà con nông dân đảm bảo chất lượng và nâng tầm giá trị nông sản, hiện đã có khoảng 150 hộ nông dân, HTX tại tỉnh Hà Tĩnh đăng ký triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm bưởi Phúc Trạch với iCheck. Theo đó, bà con được hỗ trợ miễn phí khởi tạo tài khoản và 5 mã QR code truy xuất nguồn gốc.
Hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc gia và chuẩn GS1 đã được triển khai tại nhiều tỉnh thành như tỉnh như Hà Giang, huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang)…iCheck sẽ tiếp tục đồng hành cùng tỉnh Hà Tĩnh để hỗ trợ chương trình chuyển đổi số cho cây bưởi Phúc Trạch nói riêng và các nông sản khác của tỉnh nói chung.