Sự thật: Tem chống hàng giả có làm giả được không

Hàng giả, hàng nhái đang trở thành vấn đề nhức nhối tại Việt Nam, xuất hiện tràn lan từ mỹ phẩm, thực phẩm chức năng đến thiết bị điện tử và hàng tiêu dùng. Không chỉ gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp về doanh thu và uy tín, hàng giả còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.

Trước thực trạng này, tem chống hàng giả được xem là một giải pháp hiệu quả để giúp người mua phân biệt hàng thật – hàng giả. Thế nhưng, câu hỏi lớn vẫn khiến nhiều người băn khoăn: Tem chống giả có thật sự an toàn không? và tem chống hàng giả có làm giả được không?

Trong bài viết này, iCheck sẽ cùng bạn tìm hiểu cơ chế hoạt động của các loại tem chống giả phổ biến, công nghệ bảo mật hiện đại, cách nhận biết tem thật – tem giả và hướng dẫn quét mã chuẩn xác.

1. Tem chống hàng giả là gì? Hoạt động ra sao?

Định nghĩa và vai trò

Tem chống giả là loại tem được thiết kế bằng công nghệ đặc biệt, gắn lên sản phẩm để giúp người tiêu dùng kiểm tra nguồn gốc và xác thực hàng chính hãng. Loại tem này thường tích hợp các yếu tố bảo mật cao như hologram 7 màu, tem vỡ, mã QR code hoặc mã cào SMS, hỗ trợ phát hiện hàng giả nhanh chóng và chính xác.

Đối với doanh nghiệp, tem chống giả không chỉ giúp bảo vệ thương hiệu mà còn tăng niềm tin cho khách hàng, hạn chế tình trạng hàng giả, hàng nhái trên thị trường.

Các loại tem phổ biến hiện nay

• Tem QR Code: Mỗi sản phẩm có một mã QR riêng biệt, người dùng quét mã để truy xuất nguồn gốc và xác minh hàng thật.
• Tem SMS (mã cào): Cào lớp phủ bạc lấy mã số và nhắn tin đến tổng đài để nhận phản hồi xác thực.
• Tem Hologram 7 màu: Quan sát bằng mắt thường, khi thay đổi góc nhìn sẽ xuất hiện hiệu ứng đổi màu và hình nổi 3D.
• Tem phát sáng UV: Chỉ hiển thị hình ảnh ẩn khi chiếu dưới đèn tia UV, tăng cường khả năng nhận diện.

Cơ chế hoạt động của tem chống giả hiện nay

Thiết kế:

• Doanh nghiệp liên hệ đơn vị uy tín để đăng ký và đặt in tem chống giả.
• Thiết kế tem chống giả đa công nghệ tích hợp các lớp bảo mật như QR, UV, Hologram hoặc SMS giúp tăng cường khả năng xác thực và hạn chế tình trạng làm giả ngày càng tinh vi.
• Mỗi tem được gắn một mã số hoặc mã QR duy nhất và được liên kết với hệ thống dữ liệu của nhà sản xuất hoặc tổ chức chống giả. Các thông tin gồm: tên sản phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng, số lô, đơn vị phân phối… được lưu trên nền tảng điện tử để quản lý tập trung.

Sản xuất:

• Tem được in trên chất liệu chống giả (decal vỡ hoặc màng hologram cao cấp), khó bị sao chép và bóc tách.
• Gắn trực tiếp lên bao bì sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.

Kiểm tra xác minh người dùng:

• Người tiêu dùng quét mã QR hoặc gửi SMS theo hướng dẫn trên tem.
• Hệ thống tự động trả về thông tin sản phẩm: nguồn gốc, ngày sản xuất, hạn sử dụng, trạng thái mã (hợp lệ hay đã bị sử dụng).
• Cảnh báo ngay nếu mã có dấu hiệu làm giả hoặc đã quét nhiều lần.
• Quá trình này diễn ra trong vài giây, giúp người tiêu dùng nhanh chóng xác minh sản phẩm chính hãng.

2. Tem chống hàng giả có làm giả được không?

Câu trả lời là Có. Tem chống hàng giả có thể bị làm giả về mặt hình thức, nhưng gần như không thể sao chép được công nghệ bảo mật và dữ liệu bên trong.

Những thành phần của tem chống hàng giả khó bị làm giả

• Công nghệ khắc laser siêu nhỏ: Tạo hiệu ứng đổi màu, hình nổi tinh xảo, không thể in thông thường.
• Mã bảo mật duy nhất: Mỗi tem có một mã QR hoặc mã cào riêng biệt, không trùng lặp.
• Dữ liệu nền tảng số: Toàn bộ thông tin được lưu trên hệ thống điện tử, tự động đối chiếu khi người dùng quét mã.

Bảng so sánh thành phần giữa tem thật và tem giả

Thành phần	Tem thật	Tem giả
Chất liệu	Decal vỡ, hologram chất lượng cao	Decal thông thường
Công nghệ	QR/SMS/UV xác thực đa lớp	Giả lập hình ảnh ngoài, không truy xuất được
Xác thực	Liên kết hệ thống số	Không có dữ liệu xác thực

3. Các công nghệ chống giả hiện đại nhất hiện nay

Công nghệ số và ứng dụng di động

Ngày nay, các giải pháp chống giả mạo đang tận dụng công nghệ số và ứng dụng di động để nâng cao tính bảo mật và thuận tiện cho người dùng. Một số công nghệ nổi bật bao gồm:

• QR Code: Mỗi sản phẩm được gắn một mã QR duy nhất, giúp người tiêu dùng quét và kiểm tra thông tin xác thực nhanh chóng thông qua ứng dụng di động.
• SMS: Hệ thống xác thực qua tin nhắn cho phép người dùng gửi mã số sản phẩm đến tổng đài để nhận phản hồi xác minh hàng thật hay giả.
• Blockchain: Công nghệ chuỗi khối lưu trữ thông tin sản phẩm một cách minh bạch, không thể thay đổi, giúp đảm bảo tính xác thực từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng.
• NFC (Near Field Communication): Cho phép xác thực sản phẩm bằng cách chạm thiết bị di động vào chip NFC được tích hợp trên bao bì hoặc tem chống giả.

Nhờ sự kết hợp của các công nghệ này, việc xác thực sản phẩm trở nên dễ dàng, chính xác và bảo mật hơn, giúp doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu và người tiêu dùng tránh khỏi hàng giả, hàng nhái.

Nhờ sự kết hợp của các công nghệ này, việc xác thực sản phẩm trở nên dễ dàng, chính xác và bảo mật hơn. Đây được xem là một giải pháp chống hàng giả toàn diện, giúp doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu và người tiêu dùng tránh khỏi hàng giả, hàng nhái.

Công nghệ vật lý và in ấn cao cấp

Bên cạnh các giải pháp số, công nghệ in ấn cao cấp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chống hàng giả. Những phương pháp này sử dụng các vật liệu và kỹ thuật in tiên tiến để tạo ra tem chống giả có độ bảo mật cao, khó sao chép. Một số công nghệ phổ biến bao gồm:

• In ấn Hologram: Tem sử dụng hiệu ứng ba chiều với màu sắc thay đổi theo góc nhìn, giúp người dùng dễ dàng kiểm tra tính xác thực bằng mắt thường.
• Tem nhiệt: Được làm từ vật liệu đặc biệt, tem có khả năng thay đổi màu sắc khi tiếp xúc với nhiệt độ khác nhau, giúp xác minh sản phẩm thật – giả.
• Tem phát sáng UV: Tích hợp mực in phát sáng dưới tia UV (tia cực tím), chỉ hiển thị khi chiếu đèn UV chuyên dụng, tăng cường khả năng nhận diện hàng thật.

Những công nghệ in ấn này đòi hỏi quy trình sản xuất phức tạp và kỹ thuật cao, giúp đảm bảo tem không thể bị sao chép dễ dàng. Khi kết hợp cùng các giải pháp số như QR Code hay Blockchain, chúng tạo ra một hệ thống xác thực mạnh mẽ, bảo vệ thương hiệu và người tiêu dùng hiệu quả.

4. Hướng dẫn kiểm tra tem chống giả để tránh mua phải hàng giả

Để đảm bảo mua đúng sản phẩm chính hãng, người tiêu dùng có thể thực hiện các bước kiểm tra tem chống giả theo các phương pháp dưới đây:

Kiểm tra bằng mắt thường

Trước khi mua hàng, bạn có thể quan sát tem chống giả trên sản phẩm bằng mắt thường để phát hiện dấu hiệu bất thường:

• Hoa văn & độ sắc nét: Tem thật có thiết kế tinh xảo, hoa văn sắc nét, không bị nhòe hay lệch màu.
• Hiệu ứng phản quang 7 màu: Khi thay đổi góc nhìn dưới ánh sáng, tem sẽ có hiệu ứng chuyển màu độc đáo.
• Chất liệu đặc biệt: Tem chống giả thường được in trên chất liệu cao cấp, có độ bám dính tốt, khó bong tróc.

Lưu ý: Nếu tem bị mờ, dễ bong tróc hoặc không có hiệu ứng phản quang, rất có thể đó là hàng giả.

Sử dụng ứng dụng di động để quét mã xác thực

Các doanh nghiệp uy tín thường tích hợp công nghệ QR Code hoặc mã xác thực trên tem chống giả. Bạn có thể dùng ứng dụng di động để kiểm tra như sau.

• Bước 1: Tải và cài đặt ứng dụng chính thống như app iCheck Scan, Xacthuc, Barcode Việt hoặc app do nhà sản xuất cung cấp.
• Bước 2: Mở ứng dụng, chọn tính năng quét mã QR hoặc mã vạch.
• Bước 3: Hướng camera vào mã QR trên tem chống giả để quét.
• Bước 4: Kiểm tra thông tin hiển thị: Nếu sản phẩm chính hãng, hệ thống sẽ hiển thị thông tin chi tiết như tên sản phẩm, nhà sản xuất, lô hàng,…

Kiểm tra qua tổng đài SMS

Ngoài phương pháp quét mã QR, một số doanh nghiệp còn cung cấp dịch vụ xác thực qua tin nhắn SMS. Bạn có thể kiểm tra bằng cách:

• Bước 1: Tìm mã xác thực trên tem chống giả (thường là dãy số dưới lớp phủ cào).
• Bước 2: Soạn tin nhắn theo cú pháp [Tên thương hiệu] [Mã xác thực] gửi đến tổng đài.
• Bước 3: Nhận tin nhắn phản hồi từ tổng đài với thông tin xác thực của sản phẩm.

Danh sách tổng đài uy tín

Dưới đây là danh sách các tổng đài SMS phổ biến giúp bạn kiểm tra sản phẩm chính hãng một cách dễ dàng:

• 8077: Được nhiều thương hiệu lớn sử dụng trong các lĩnh vực như mỹ phẩm, chăm sóc sức khỏe, điện tử, công nghệ,…
• 8137: Tổng đài xác thực điện tử Vtrue, áp dụng cho thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, dược phẩm, thiết bị y tế, điện lạnh, gia dụng,…
• 6060: Dành riêng cho sản phẩm chính hãng của thương hiệu Samsung.

5. Các trường hợp tem giả bị phát hiện và hệ lụy đối với doanh nghiệp

Tem chống giả đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thương hiệu và quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và cá nhân vẫn cố tình sản xuất, sử dụng tem giả nhằm hợp thức hóa hàng kém chất lượng. Dưới đây là thống kê về một số vụ việc tem giả bị phát hiện và những hệ lụy nghiêm trọng đối với doanh nghiệp vi phạm.

Thống kê vụ việc tem giả được phát hiện

​Tình trạng sản xuất và buôn bán hàng giả, bao gồm cả tem giả, đang diễn biến phức tạp tại Việt Nam. Dưới đây là một số vụ án hàng giả lớn đã được phát hiện và xử lý:​

Vụ án tại Công ty TNHH Liên doanh Chế tạo xe máy LIFAN – Việt Nam (Hưng Yên)

Tháng 9/2023, lực lượng chức năng tỉnh Hưng Yên kiểm tra và phát hiện 75 chiếc xe máy nhãn hiệu Bosscity S50-P và Bosscity S50 do Công ty LIFAN sản xuất có dung tích xi lanh thực tế cao hơn 50 cm³, trong khi phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng ghi là 49,5 cm³. (1)

Điều này cho thấy công ty đã sản xuất hàng giả không đúng với giá trị sử dụng và công dụng đã công bố. Đến tháng 5/2024, Công an tỉnh Hưng Yên đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả” liên quan đến công ty này.

Vụ án buôn bán giày dép giả mạo nhãn hiệu tại Hải Phòng

Tháng 3/2023, Đội Quản lý thị trường số 7 phối hợp với Công an quận Hải An kiểm tra và phát hiện tại hộ kinh doanh của ông Nguyễn Văn K. tổng cộng 5.940 đôi giày, dép giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng như “NIKE”, “CONVERSE”, “LOUIS VUITTON”, “ADIDAS”, “CROCS”, “PUMA”, “MLB”,… Tổng trị giá lô hàng hơn 1,5 tỷ đồng. (2)

Đến tháng 7/2023, Công an quận Hải An đã ra quyết định khởi tố vụ án và bị can đối với ông Nguyễn Văn K. về hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp theo Điều 226 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chú thích:

• Số lượng vụ việc (cột màu xanh): Tăng từ 3.641 vụ (năm 2020) lên 5.464 vụ (năm 2023).
• Tỷ lệ so với tổng số vụ buôn lậu/gian lận (đường màu đỏ): Tăng từ 1,9% năm 2020 lên 4,1% trong 9 tháng đầu năm 2024.

Biểu đồ này cho thấy xu hướng gia tăng đáng kể trong cả số lượng và tỷ lệ các vụ hàng giả bị phát hiện, đồng thời phản ánh nỗ lực ngày càng mạnh mẽ từ các cơ quan chức năng Việt Nam.

Hậu quả pháp lý khi doanh nghiệp sử dụng tem giả

Việc sử dụng tem chống giả không hợp lệ hoặc cố tình làm giả tem có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng:

Phạt hành chính:

• Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt từ 50 triệu đến 200 triệu đồng tùy mức độ vi phạm.
• Nếu vi phạm nghiêm trọng, có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh từ 6 tháng đến 2 năm.

Mất uy tín thương hiệu:

• Người tiêu dùng mất lòng tin vào sản phẩm, ảnh hưởng đến doanh số và thị phần.
• Đối tác kinh doanh có thể chấm dứt hợp tác nếu phát hiện doanh nghiệp sử dụng tem giả.

Truy cứu trách nhiệm hình sự:

• Theo Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015, cá nhân/tổ chức sản xuất hoặc buôn bán tem giả có thể bị phạt tù từ 1 đến 15 năm tùy theo mức độ vi phạm và thiệt hại gây ra.

Văn bản pháp luật 

Dưới đây là một số văn bản pháp luật quan trọng liên quan đến xử phạt và xử lý vi phạm về tem chống giả:

• Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
• Điều 192, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017): Tội sản xuất, buôn bán hàng giả.

6. Giải pháp ngăn ngừa và bảo vệ doanh nghiệp trước tem giả

Trước thực trạng tem giả tràn lan trên thị trường, nhiều doanh nghiệp đặt câu hỏi: “Tem chống hàng giả có làm giả được không?“ Để bảo vệ thương hiệu và sản phẩm, doanh nghiệp cần chủ động triển khai các giải pháp chống giả hiện đại. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp ngăn chặn tình trạng sử dụng tem giả, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu.

Lựa chọn đối tác cung cấp tem uy tín

• Kiểm tra giấy phép hoạt động: Doanh nghiệp cần lựa chọn các đơn vị cung cấp tem chống giả có giấy phép hợp pháp do Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) Việt Nam hoặc Bộ Công Thương cấp.
• Đánh giá công nghệ bảo mật: Ưu tiên các giải pháp tem chống giả tích hợp QR Code, NFC, Blockchain, SMS Code để nâng cao khả năng xác thực.
• Hỗ trợ quản lý phân phối: Chọn đơn vị có hệ thống phần mềm giúp doanh nghiệp quản lý và theo dõi sản phẩm theo từng mã tem.

Danh sách các nhà cung cấp tem chống giả uy tín

Dưới đây là 5 nhà cung cấp tem chống giả được cấp phép và đánh giá cao tại Việt Nam:

• iCheck: Giải pháp tem QR Code chống giả kết hợp truy xuất nguồn gốc.
• Vinachg: Nhà cung cấp tem chống giả với công nghệ Hologram và QR Code.
• WWIN: Chuyên tem chống giả công nghệ cao, tích hợp xác thực đa nền tảng.
• SmartCheck: Ứng dụng xác thực hàng chính hãng với tem QR Code thông minh.
• VinaSecure: Hệ thống tem bảo mật 7 lớp, hỗ trợ quản lý phân phối.

Tư vấn áp dụng công nghệ chống giả phù hợp

Để bảo vệ thương hiệu và đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng, doanh nghiệp cần lựa chọn công nghệ chống giả phù hợp với đặc thù ngành hàng. Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

Ngành hàng	Công nghệ phù hợp	Chi phí ước tính
Dược phẩm	QR Code + UV	Trung bình
Mỹ phẩm	Hologram 7 màu	Trung bình – Cao
Thời trang	Tem QR phủ cào, Hologram 7 màu	Trung bình – Cao
Thực phẩm, đồ uống	Tem QR Code đa lớp,Tem nhiệt, UV	Trung bình – Cao
Điện tử	NFC + Blockchain	Cao

Lời khuyên:

• Doanh nghiệp cần kết hợp nhiều công nghệ để tối ưu hiệu quả chống giả.
• Chọn nhà cung cấp uy tín có chứng nhận hợp pháp từ Cục Sở hữu trí tuệ hoặc Bộ Công Thương.
• Hướng dẫn khách hàng quét mã xác thực để nâng cao nhận thức và giảm nguy cơ mua phải hàng giả.

7. Câu hỏi thường gặp về tem chống giả và tình trạng giả mạo

Dưới đây là những câu hỏi phổ biến liên quan đến tem chống hàng giả có làm giả được không và các giải pháp xác thực sản phẩm.

Tem chống giả có đảm bảo 100% không?

Không. Bởi vì:

• Không có phương pháp nào đảm bảo 100% chống giả, nhưng tem chống giả công nghệ cao (QR Code, NFC, Blockchain) giúp giảm thiểu tối đa rủi ro hàng giả.
• Doanh nghiệp nên chọn tem có lớp bảo mật cao và kết hợp nhiều công nghệ để tăng hiệu quả chống sao chép.
• Quan trọng hơn, khách hàng cần chủ động xác thực sản phẩm bằng cách quét mã QR hoặc kiểm tra bằng ứng dụng chính thống.

Làm thế nào để kiểm tra nhà cung cấp tem có giấy phép?

• Bước 1: Truy cập Cục Sở hữu trí tuệ hoặc Bộ Công Thương để kiểm tra danh sách các nhà cung cấp được cấp phép.
• Bước 2: Yêu cầu chứng nhận hợp pháp từ nhà cung cấp, như giấy phép kinh doanh, chứng chỉ công nghệ.
• Bước 3: Kiểm tra đánh giá từ khách hàng khác hoặc doanh nghiệp đã sử dụng.

Chi phí triển khai hệ thống quét và xác thực tem là bao nhiêu?

Chi phí tem chống giả phụ thuộc vào loại công nghệ được sử dụng:

• Tem QR Code cơ bản: 200 – 500 VNĐ/tem.
• Tem QR Code + SMS hoặc NFC: 500 – 1.500 VNĐ/tem.
• Tem chống giả Blockchain: 2.000 – 5.000 VNĐ/tem.

Chi phí hệ thống quét và quản lý (DMS, CRM):

• Gói cơ bản: 5 – 20 triệu VNĐ/năm (phù hợp với doanh nghiệp nhỏ).
• Gói nâng cao: 50 – 100 triệu VNĐ/năm (hệ thống quản lý lớn, nhiều tính năng mở rộng).

Khi vấn nạn hàng giả ngày càng tinh vi, câu hỏi “tem chống hàng giả có làm giả được không?” trở thành mối quan tâm lớn của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Thực tế, dù hình thức bên ngoài có thể bị sao chép, nhưng công nghệ bảo mật và dữ liệu số trên tem chống giả hiện đại gần như không thể làm giả hoàn toàn.

Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải chọn giải pháp chống giả tiên tiến như QR Code, Blockchain hay NFC để bảo vệ sản phẩm và thương hiệu. Đồng thời, người tiêu dùng cần chủ động kiểm tra tem xác thực trước khi mua hàng, góp phần đẩy lùi tình trạng hàng giả trên thị trường.